August 13, 2020 Emre Elbeyoglu

Çikolata Tutkunlarına Özel: Çikolata Tarihi

Çikolata, hayatımızın vazgeçilmez lezzetlerinden biri. Peki en zor anımızda yanımızda olan ve bir dilimi bile bizi mutlu etmeye yarayan bu lezzet hakkında ne kadar şey biliyoruz? Çikolata tarihi hakkında bilinmeyenleri öğrenmek ister misiniz?

Pastalarda, kurabiyelerde, kahvaltıda hatta Türk kahvesi yanında bile sürekli olarak tükettiğimiz çikolata, zamanımızdan 4.000 bin yıl önce, Honduras’ta yaşayan yerliler tarafından kakaonun bulunmasıyla ortaya çıktı. Kakao çekirdeklerini kullanarak lezzetli bir içecek oluşturan yerliler, hayatımızda önemli bir yer edinen bu muhteşem besini bulduklarını bilmiyorlardı…

Dil bilimciler çikolata kelimesinin Aztekliler tarafından kullanılan ve kakao anlamına gelen ''xocol'' ve su anlamına gelen “atl” kelimelerinin birleşmesinden oluşan ''xocolatl''dan geldiğini ifade ediyor. Çikolata, o zamanlar kakaodan oluşturulan bir içecekken şimdilerde sıklıkla tükettiğimiz en önemli gıda maddelerinden biri haline geldi.

çikolata tarifi, çikolata çeşitleri

Para Yerine Kakao Çekirdeği

Çikolata tarihi konusuna kısa bir giriş yaptıktan sonra şimdi bu muhteşem lezzetin günümüze kadar nasıl geldiğinden bahsedelim… İlk bulunduğu zamanlarda acı bir şekilde hazırlanan çikolata, dini ayinlerde sık sık tüketilirdi.

Bunun yanı sıra kakao çekirdeği, özellikle Aztekler zamanında çok değerli bir ürün olduğu için para yerine dahi geçerdi. Daha sonra kakao, Hernando Cortes adlı birisi sayesinde Avrupa’ya getirildi. İnsanlar o zaman oldukça pahalı olan bu ürünü sık sık satın alamıyordu ancak zengin tabaka için kakaodan yapılan içecekler en lüks gıdalardan birisi olarak kabul edilirdi.

Kakao Avrupa’ya girişinden sonra neredeyse 20. yüzyıla kadar lüks bir gıda ürünü olarak bilindi. O zamanlar varlıklı kişilerin ayrıcalığı sayılan kakao, ticaretin serbestleşmesi ve vergi zorunluluğunun kalkmasıyla tüm halka hitap eden bir yiyecek oldu.

1900’lü yıllarda ise çikolatanın ana iki maddesi olan şeker ve kakao, uygun fiyatlarla satılmaya başladı. Bu da çikolata üreticilerinin ve çikolata ticareti yapan kişilerin önünü açtı. İnsanlar çikolata gibi muhteşem bir lezzete daha kolay ulaşmaya başladı ve hem sağlıklı hem de ağzımızın tadını yerine getiren bu gıda ürünü günümüze kadar gittikçe popülerleşerek geldi.

Çikolata Artık Her Yerde

İtalya’nın en ünlü makarna üreticilerinin akrabası olan Francesco Buiton, kendisine bir firma kurarak çikolata üretimine başladı. Bu lezzetli çikolataları küçük kalpler halinde “Baci” adıyla piyasaya süren Buiton, kısa sürede hem büyük varlık elde etti hem de halkın birçok kesimine çikolata ulaşmasını sağladı.

Hatta ileriki dönemlerde gümüş rengi kuşe kağıtlara sardığı çikolataları aşk mesajlarıyla satışa sundu. Bu da umduğundan daha fazla ilgi gören bir pazarlama stratejisi elde etmesini sağladı.

çikolata fabrikası, çikolata tarifi, çikolata çeşitleri

Bu hareketten sonra insanların evine sürekli olarak girmeye başlayan çikolatayı üretmek için birçok büyük fabrikalar kuruldu. Hatta o fabrikaların çoğu günümüzde dahi çikolata üretmeye devam ediyor.

Öncelikle sade ve sütlü olarak tüketilen çikolata gün geçtikçe diğer birçok gıdayla (özellikle fındık, fıstık gibi kuru yemişler ve çilek gibi meyveler) süslenerek daha büyük ilgi topladı.

1920’li yılların başında ise günümüzde sık sık tüketilen “Tablet Çikolata” icat edildi. Tablet çikolata daha sonra tüm Avrupa’ya yayılmış ve insanların en çok sevdiği çeşitlerden birisi haline gelmiştir.

Çikolata endüstrisi konusunda özellikle Belçika uzun bir süre başı çekmekteydi.1. Dünya Savaşı bitiminde ise çikolata lüks bir yiyecek olmaktan iyice kurtulup, tüm dünyada herkesin evine rahatlıkla alabildiği bir gıdaya dönüşmüştür.

Kendi Tarihimizde Çikolata

Çikolata tarihinde ülkemize bakacak olursak çikolata, ilk olarak Osmanlı zamanında görülmüş. Bunu bazı gazetelerin yayınladığı ihtiyaç listesinden öğrenmiş bulunuyoruz. 1857 yılında yayınlanan Constantinople gazetesinde ihtiyaç listelerinin karşılaştırmaları yayınlanmış ve burada çikolatanın da ismine yer verilmişti.

Yani kakaonun Avrupa’ya girmesini takiben, Osmanlı da bu muhteşem lezzetten yararlanmaya başlamış diyebiliriz. Gün geçtikçe bizim ülkemizde de popüler bir hale gelen çikolatayı üreten birçok ünlü fabrikamız kurulmuş ve günümüzde de bize hala kaliteli hizmetlerini veriyorlar.

osmanlıda çikolata, çikolata tarifi, çikolata çeşitleri

Mitler Ve Çikolata

Çikolata özellikle Mayalar ve Azteklerde sık sık tüketildiği için birçok mitolojik hikaye ve efsaneye de konu olmuştur. Bunlardan bir tanesi Quetzalcoatl tanrısının efsaneleşen çikolata hikayesidir.

Quetzalcoatl adlı bir Tanrı, Tolteklere özenli davranıyormuş ve onlara sevgisini göstermek istemiş. Quetzalcoatl, insanlara kötü davranan Tanrıların bulunduğu yere gitmiş ve onlardan kakao çekirdeklerini çalmış. Daha sonra bunu insanlara ekmesi için vermiş.

Ekilen ve büyüyen kakaolardan meyveleri toplamış ve bundan nasıl lezzetli bir içecek yapılacağını anlatmış. Kötü Tanrılar, bitkilerinin çalındığını fark etmiş ve Quetzalcoatl’ı kötü bir duruma düşürmek için plan yapmış.

Onu sarhoş etmek için bir içki içirmişler. Sarhoş olan Quetzalcoatl, Toltekler önünde rezil olmuş ve kakao çekirdeklerini okyanusa atarak, bir daha görülmemek üzere ortadan kaybolmuş.

çikolata mitleri, çikolata tarifi, çikolata çeşitleri

Çikolata Tarihinde Önemli Anlar

Canımız sıkıldığında bizi mutlu eden, lezzetiyle 7’den 70’e herkesi büyüleyen, birçok tarifimizin içerisine muhteşem bir tat katan çikolatanın dünya tarihine baktığımız zaman önemli dönüm noktaları bulunmaktadır. Bu dönüm noktalarını ise sizin için listeledik:

Yapılan araştırmalara göre bulunan en eski çikolatanın milattan önce 6. yüzyılda, 2 bin 600 yıllık bir çömlekte yer aldığı söyleniyor. Başka bir araştırmaya göre ise yazının da başında belirttiğimiz gibi çikolatanın 4 bin yıllık tarihi olduğunu iddia ediliyor.
Çikolata kelimesi ilk olarak “Acı İçki” anlamında Azteklerde kullanıldı.
1500’lü yıllarda Orta Amerika’da bu muhteşem lezzet “Chocolatl” olarak anılmaya başlandı.
Çikolata 1700’lü yıllarda İngiltere’de süt ile yapıldı ve büyük beğeni kazandı. Acısından uzaklaşan çikolata bu sayede her evde popüler bir yiyecek haline geldi. Öte yandan 1875 yılında İsviçreli bir aşçı Daniel Peter, uzun süren uğraşlarından sonra çikolatanın kendi özüne süt katarak bugün sık sık tükettiğimiz sütlü çikolatayı buldu.
1776 yılında Fransa’da çikolatayı basit bir şekilde yapan makine üretildi.
1856 yılında Menier adlı çikolata İstanbul’a getirildi ve tüketilmeye başlandı.
1864 yılında Royal Çikolata adlı marka oluşturuldu ve Türkiye’de çikolata yapımına başlandı.

Çikolata Ve Sağlık

Sofralarımızı sürekli olarak süsleyen çikolata, geçmiş zamanlardan beri sağlık için de sık sık tüketilen bir besin oldu. Özellikle mutluluk hormonu salgıladığı bilinen çikolata, alternatif tıpta en güçlü antidepresan olarak kabul ediliyor ve depresyon ile mücadele eden kişilere uzmanlar tarafından öneriliyor.

Çikolata genel olarak kansere, kan pıhtılaşması sorununa, vücut direncinin geliştirilmesine, depresyona, uyku problemlerine iyi gelir. Hücrelerin tazelenmesini de sağlayan bu muhteşem gıdayı yeterli miktarda, abartıya kaçmadan tükettiğiniz takdirde, sağlığınızdaki olumlu gelişmeleri de görecekseniz.

çikolata tarifi, çikolata çeşitleri

Çikolata artık günümüzde düşük gelirli bir ailenin dahi rahatlıkla ulaşabileceği bir gıda maddesi haline geldi. Fındıklı çikolata, bademli çikolata, bitter çikolata, sütlü çikolata, fıstıklı çikolata, meyveli çikolata ve karamelli çikolata başta olmak üzere birçok tatta üretilen çikolatalar, tüm dünyada çeşit çeşit ve boyut boyut satılıyor. Hatta günümüze yavaş yavaş artmaya başlayan butik çikolatacılar da deneysel lezzetler üreterek bu muhteşem gıdaya farklılıklar katıyor.

Çikolata tarihi hakkında bilgi edindikten sonra eşsiz lezzeti ile Ankaralıların gönlünde taht kuran Liva'nın çikolata çeşitlerini denemeden geçmeyin deriz. :) Herkese afiyet olsun!